Η υπόθεση της παράνομης ηχογράφησης από τον Παύλο Πολάκη της
συνομιλίας του με τον Γιάννη Στουρνάρα, διοικητή της ΤτΕ, είχε προκαλέσει σάλο τον περασμένο Φεβρουάριο. Ο πρώην υπουργός, με απροκάλυπτο τρόπο κατέγραψε τη συνομιλία παραβιάζοντας τους νόμους.
Λίγες ημέρες αργότερα, όμως, από το βήμα της Βουλής, κλήθηκε να απαντήσει κι έκανε μεγαλοπρεπή κωλοτούμπα λέγοντας ότι δεν κατέγραψε κανέναν κι ότι έχει καλή μνήμη και θυμήθηκε ότι τη συνομιλία.
Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω διάλογος δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα documentonews.gr του Κώστα Βαξεβάνη και ήταν τέτοια η δημοσίευση που είναι αδύνατο να καταγράφηκε στην καλή μνήμη του Παύλου Πολάκη.
Ο Γιάννης Στουρνάρας ημέρες μετά πήγε στον εισαγγελέα Πρωτοδικών, Χαράλαμπο Μαστραντωνάκη και κατέθεσε στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης που είχε ξεκινήσει και αφορούσε την καταγραφή της συνομιλίας και τις «προτροπές» του Πολάκη στον Διοικητή να ελέγξει κι άλλα δάνεια.
Τότε ο κ. Στουρνάρας, κατέθετε επί δύο και πλέον ώρες ενώπιον του εισαγγελέα Χαράλαμπου Μαστραντωνάκη. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο αναπληρωτης υπουργός Υγείας κατέγραψε τη συνομιλία τους, από τα εξής, όπως φέρεται να είπε, αντικειμενικά περιστατικά. «Να ξέρεις σε καταγράφω», φέρεται να είπε ο Παύλος Πολάκης στον Γιάννη Στουρνάρα, σύμφωνα με τα όσα κατέθεσε.
O κ. Πολάκης, σε συνέντευξη του στην ΕΡΤ, είπε ότι αυτός έδωσε τη συνομιλία τους σε ηλεκτρονική ιστοσελίδα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ανέφερε ακόμη, ότι ο κ. Πολάκης δεν θα μπορούσε από μνήμης να μεταφέρει τη συνομιλία με τέτοια πιστότητα. Επίσης, ο Παύλος Πολάκης, ανακάλεσε ότι προέβη σε καταγραφή, μόνο όταν έγινε γνωστό ότι η παράνομη καταγραφή είναι αξιόποινη πράξη.
Την ίδια στιγμή, τόνισε, ότι αν δεν ήθελε να τον καταγράψει, θα μπορούσε να τον καλέσει στο τριψήφιο νούμερο που δεν υπάρχει δυνατότητα καταγραφής κι όχι σε συμβατικό τηλέφωνο.
Ο κ. Στουρνάρας, ενώπιον του εισαγγελέα, σημείωσε ότι η καταγραφή της συνομιλίας δεν έγινε με δική του συναίνεση.
Η άρση της ασυλίας του κ. Πολάκη ουσιαστικά δίνει τη δυνατότητα να ερευνηθεί αν ο πρώην υπουργός έχει τελέσει αδίκημα κι αν θα πρέπει να τιμωρηθεί γι’ αυτό. Υπενθυμίζεται ότι η δικογραφία του είχε πάει εδώ και μήνες στη Βουλή, όμως, παρέμενε στα συρτάρια των υπηρεσιών οι οποίες δεν προχωρούσαν στην εξέτασή της όσο στην κυβέρνηση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ο διάλογος

Δείτε αποσπάσματα από τον διάλογο Πολάκη-Στουρνάρα όπως τον δημοσιεύει το εν λόγω site.
ΠΟΛΑΚΗΣ: Ο κ. Στουρνάρας;
ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Μάλιστα, ο ίδιος.
Π: Είμαι ο Παύλος ο Πολάκης.
Σ: Γεια σας τι κάνετε;
Π: Είμαι πάρα πολύ καλά. Σας πήρα τηλέφωνο γιατί θέλω να σας πω ότι πολύ καλά κάνετε και ελέγχετε το δάνειο που πήρα από την Attica Bank. Αυτός είναι ο θεσμικός σας ρόλος.
Σ: Μα όχι εμείς δεν έχουμε κάνει κάτι.
Π: Είδα πως έχετε βγάλει μία ανακοίνωση.
Σ: Όχι δεν βγάλαμε καμία ανακοίνωση.
Π: Μα εδώ έχει πλημμυρίσει όλος ο κόσμος ότι θα ελέγξετε το δάνειο μου… Και τέλος πάντων δεν θέλω να μου πείτε κάτι… Καλά το κάνετε. Θέλω να σας πω το εξής: Μόλις τελειώσετε τον έλεγχο με το δικό μου δάνειο, σας παρακαλώ πολύ, να ελέγξετε και τα εξής δάνεια.
1. Το δάνειο του Κήρυκα Χανίων, στον κ. Μητσοτάκη, που δεν είχαν δώσει δραχμή 12 χρόνια,
2. Τα δάνεια της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ,
3. Τα δάνεια μίας σειράς πολιτικών, όπως είναι η Μαρία Σπυράκη, ο Άδωνης Γεωργιάδης και κάποιοι άλλοι, οι οποίοι έχουν πάρει ένα σκασμό λεφτά, είναι ζήτημα να έχουν γυρίσει ένα πεντοχίλιαρο ο καθένας και δεν τρέχει τίποτα,
4. Τα δάνεια του Πρώτου Θέματος –ποσό 33 εκατ. ευρώ- που ένα μεγάλο τους κομμάτι είναι απαιτητό από το 2017 αλλά η κεντρική τράπεζα δεν έχει κάνει τίποτα.
Εγώ πήρα να σας πω ότι καλά κάνετε κι ελέγχετε εμένα, αλλά μόλις τελειώσετε με μένα, γιατί καθαρός ουρανός, αστραπές δεν φοβάται, να ελέγξετε κι αυτά. Γιατί αν δεν τα ελέγξετε, θα έρθω εγώ από εκεί και δεν θα φύγω αν δεν διατάξετε τον έλεγχο.
Σ: Να σας πω… Επειδή υπήρξε ένα δημοσίευμα και η Εποπτική Αρχή ζητάει έλεγχο για το προϊόν το οποίο προσφέρουν διότι η Τράπεζα Αττικής είναι από αυτές που ελέγχουμε εμείς ενώ οι άλλες είναι συστημικές και δεν μπορούμε να τις ελέγξουμε.
Π: Τι μου λέτε κ. Στουρνάρα; Ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τις τράπεζες που έδωσαν τα δάνεια που χρεοκόπησαν τη χώρα και έφεραν τα μνημόνια και μπορείτε να ελέγξετε μόνο τις συνεταιριστικές; Τι σόι κεντρικός τραπεζίτης είστε;
Σ: Όχι, έχει αλλάξει πλέον κι αν μου πει ο SSM θα το κάνω.
Π: Δηλαδή ο SSM σας είπε να ελέγξετε την Attica και το δικό μου δάνειο; Μάλιστα. Να σας κάνω και μία δεύτερη ερώτηση. Επειδή ο Πανταλάκης είναι δικός σας από όσο ξέρω…
Σ: Μπα, όλοι δικοί μου είναι.
Π: Ναι, δικοί σας, συνεργάτες σας κλπ… Να σας πω, ο κ. Πανταλάκης σας έδωσε το δικό μου το δάνειο κι εσείς το δώσατε στο Πρώτο Θέμα;
Σ: Όχι, δεν έκανα τέτοιο πράγμα, αν είναι δυνατόν.
Π: Εντάξει, σας πιστεύω ότι δεν το κάνατε. Ωραία, επαναλαμβάνω λοιπόν, όταν ελέγξετε το δικό μου, ελέγξτε και τα άλλα γιατί αλλιώς θα έρθω από εκεί και δεν θα φύγω αν δεν διατάξετε την έρευνα.
Σ: Μάλιστα, καλά.
Π: Καλό απόγευμα.
Σ: Καλό απόγευμα.

Ποινικές ευθύνες

«Δεν ηχογραφώ κανέναν εγώ, ό,τι έχω να πω το λέω καθαρά και ξάστερα και μπροστά» είπε λίγες ημέρες αργότερα από το βήμα της Βουλής ο Παύλος Πολάκης, κι αφού νομικοί έκαναν λόγο για κακούργημα . Σύμφωνα λοιπόν με δικαστές, εφόσον η εισαγγελική έρευνα δείξει ότι ο αναπληρωτής υπουργός κατέγραψε τον συνομιλητή του, αποτύπωσε την συνομιλία εγγράφως και την διοχέτευσε στον Τύπο, η ποινή του μπορεί να είναι έως και δέκα χρόνια κάθειρξη.
Συγκεκριμένα, δικαστές έλεγαν ότι η μαγνητοφώνηση ή βιντεοσκόπηση (παγίδευση) συνομιλίας ακόμη και μέσω κινητού τηλεφώνου, χωρίς τη συναίνεση του συνομιλητή, αποτελεί κακουργηματική πράξη και τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 έτη.
Δηλαδή, όποιος «αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών».
Παράλληλα, με την ίδια ποινή τιμωρείται η μαγνητοφώνηση ή η βιντεοσκόπηση όταν «ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα (μαγνητόφωνο, κάμερα, κινητό τηλέφωνο κ.λπ.) το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου».
Ακόμη, σε περίπτωση που η παράνομη μαγνητοφώνηση συνομιλίας αποτυπωθεί σε χαρτί, εάν δηλαδή γίνει απομαγνητοφώνηση της συνομιλίας, τότε αυτό αποτελεί επιβαρυντική περίσταση του κύριου αδικήματος που είναι η παράνομη μαγνητοφώνηση χωρίς τη συναίνεση του συνομιλούντος.
Με άλλα λόγια, κανένας δεν είχε δικαίωμα να δημοσιοποιήσει υποκλαπείσα συνομιλία, χωρίς την ρητή συναίνεση του συνομιλητή του και εάν αυτό γίνει αποτελεί επιβαρυντική περίσταση, που επαυξάνει την αρχική ποινή της παράνομης υποκλοπής τηλεφωνικής συνομιλίας.
Όπως είχαν αναφέρει τότε στο protothema δικαστές, δεν είναι παράνομη, και επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση, η μαγνητοφώνηση και μαγνητοσκόπηση, όπως και η χρήση του περιεχομένου τους, όταν υπάρχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που αφορούν «την πρόληψη τελέσεως εγκλημάτων, την προστασία εννόμου συμφέροντος το οποίο είναι υπέρτερο της προστασίας της ελεύθερης επικοινωνίας και της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, όπως της τιμής και της ελευθερίας».
Προσέθεταν επίσης, ότι από το Σύνταγμα προστατεύεται η ιδιωτικότητα όπου ατόμου. Στην έννοια της ιδιωτικής ζωής περιλαμβάνεται και το απόρρητο της επικοινωνίας μεταξύ δύο ή και περισσότερων ατόμων όταν τα άτομα δεν επιθυμούν τη γνωστοποίηση του περιεχομένου της επικοινωνίας τους.
Και συνέχισαν ότι «σύμφωνα με το Σύνταγμα την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και την ποινική νομοθεσία (Ποινικό Κώδικα, κ.λπ.), η ελεύθερη επικοινωνία του ατόμου και η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του αποτελούν προστατευόμενα αγαθά».

Η νομολογία του Αρείου Πάγου

Παράλληλα, οι δικαστές επικαλέστηκαν τελεσίδικες αποφάσεις του Αρείου Πάγου για το θέμα των τηλεφωνικών υποκλοπών, από το «δια ταύτα» των οποίων άντλησαν τα νομικά επιχειρήματά τους, σε συνδυασμό με ερμηνεία της ποινικής νομοθεσίας. Προσέθεταν, μάλιστα, ότι είναι πλούσια η νομολογία του Αρείου Πάγου πάνω στο επίμαχο θέμα.
Μία εξ αυτών των αρεοπαγιτικών αποφάσεων είναι η υπ΄ αριθμ. 277/2014 η οποία, μεταξύ των άλλων, αναφέρει: «Κατά τη διάταξη του άρθρου 177 παρ.2 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ) αποδεικτικά μέσα που έχουν αποκτηθεί με αξιόποινες πράξεις ή μέσω αυτών, δεν λαμβάνονται υπόψη για την κήρυξη της ενοχής, την επιβολή ποινής ή τη λήψη μέτρων εξαναγκασμού, εκτός αν πρόκειται για κακουργήματα που απειλούνται με απειλή ισόβιας κάθειρξης και εκδοθεί για το ζήτημα αυτό ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του δικαστηρίου».
Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι η χρησιμοποίηση στην ποινική δίκη απαγορευμένου αποδεικτικού μέσου προσβάλλει το δικαίωμα υπεράσπισης του κατηγορουμένου και δημιουργεί απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 1 δ’ ΚΠΔ.
Από τη διάταξη δε του άρθρου 370 Α παρ. 2 Ποινικού Κώδικα προκύπτει ότι «όποιος αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών.
Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγουμένου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώνει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου».
Η διάταξη αυτή θεσπίστηκε στα πλαίσια της γενικότερης προστασίας που παρέχεται στον άνθρωπο από τα αρθρ. 2 παρ 1, 5 παρ. 1, 9 Α’ και 19 του Συντάγματος για την προστασία της προσωπικής και ιδιωτικής ζωής και γενικότερα της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου.
Η απαγόρευση αυτή αφορά εκδηλώσεις ή πράξεις της ιδιωτικής ζωής των τρίτων που είναι ικανές να επιφέρουν βλάβη στην προσωπικότητα και να μειώσουν την αξιοπρέπειά τους, αποσκοπείται δε με τον τρόπο αυτό η διασφάλιση της προστασίας των εννόμων αγαθών του ανθρώπου, που προστατεύονται από τις συνταγματικές αυτές διατάξεις.

Ποινικός Κώδικας

Το άρθρο 370Α του Ποινικού Κώδικα που αναφέρεται στην παράβαση του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας και της προφορικής συνομιλίας, αναφέρει:
1. Όποιος αθέμιτα παγιδεύει ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο παρεμβαίνει σε συσκευή, σύνδεση ή δίκτυο παροχής υπηρεσιών τηλεφωνίας ή σε σύστημα υλικού ή λογισμικού, που χρησιμοποιείται για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών, με σκοπό ο ίδιος ή άλλος να πληροφορηθεί ή να αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο τηλεφωνικής συνδιάλεξης μεταξύ τρίτων ή τα στοιχεία της θέσης και κίνησης της εν λόγω επικοινωνίας, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου.
2. Όποιος αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου.3. Με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών τιμωρείται όποιος κάνει χρήση της πληροφορίας ή του υλικού φορέα επί του οποίου αυτή έχει αποτυπωθεί με τους τρόπους που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 αυτού του άρθρου.

Οι διεθνείς αντιδράσεις

Τα μεγαλύτερα διεθνή ΜΜΕ, το Bloomberg, το Reuters, το Associated Press, αλλά και η Washington Post κάνουν εκτενείς αναφορές στην υπόθεση της ηχογράφησης του Γιάνννη Στουρνάρα από τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας, καθώς και τη διαρροή της συνομιλίας στα ΜΜΕ.
«Υπουργός μαγνητοφωνεί τηλεφωνική συνομιλία με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας» αναφέρει το αμερικανικό πρακτορείο «Bloomberg».
«Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Παύλος Πολάκης, λίγη ώρα πριν συνεδριάσει η αρμόδια επιτροπή της Τράπεζας της Ελλάδος, που είχε καλέσει τη διοίκηση της Αttica Bank για να δώσει εξηγήσεις για το καταναλωτικό δάνειο των 100 χιλιάδων ευρώ, πήρε τηλέφωνο τον διοικητή, Γιάννη Στουρνάρα και μαγνητοφώνησε την τηλεφωνική τους επικοινωνία» αναφέρει το πρακτορείο.
Στη συνέχεια αναφέρει ότι ο Παύλος Πολάκης απαίτησε από τον Γιάννη Στουρνάρα να εξετάσει και μια σειρά από άλλα δάνεια των πολιτικών του αντιπάλων.
«Ο κεντρικός τραπεζίτης της Ελλάδας διαμαρτύρεται, για παρέμβαση υπουργού» αναφέρει η «Washington Post» σε εκτενές δημοσίευμα.
«Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ελλάδας ζήτησε από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, αφότου υπουργός του τηλεφώνησε για να του πει πώς να κάνει τη δουλειά του και στη συνέχεια διέρρευσε τη συζήτηση στον Τύπο».
«Ο επικεφαλής της ελληνικής κεντρικής τράπεζας ζητά από την κυβέρνηση να χαλιναγωγήσει έναν υπουργό» αναφέρει το πρακτορείο «Reuters».
«Ο επικεφαλής της Ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας, Γιάννης Στουρνάρας, κάλεσε την κυβέρνηση την Τρίτη χαλιναγωγήσει έναν υπουργό ο οποίος φέρεται να προσπάθησε να παρέμβει στην ανεξαρτησία της τράπεζας όταν του για να του μιλήσει τηλεφώνησε σχετικά με τις έρευνες για τραπεζικό δάνειο που είχε λάβει ο υπουργός» συνεχίζει.
Όμως ακόμα και τώρα, μετά από τόσες αντιδράσεις, αλλά και παρέμβαση εισαγγελέα ο κ. Πολάκης αρνείται ότι εκείνος είναι που ηχογράφησε και διέρρευσε την εν λόγω συνομιλία στα ΜΜΕ επιλέγοντας να παίξει για μια ακόμα φορά με τη λογική μας.
Εκτός αν η μνήμη του αναπληρωτή υπ. Υγείας είναι για… Ρεκόρ Γκίνες και μπορούσε να αποστηθίσει απ’έξω και με τόσες λεπτομέρειες τη συνομιλία.